pH đất là gì? Cách đo và cải tạo đất chua và đất kiềm

Độ pH ưa thích của mỗi loài cây đều khác nhau và nếu độ axit hoặc độ kiềm của đất không phù hợp và không được cải tạo, điều này có thể dẫn đến các loại vấn đề. Nếu bạn đang muốn cải tạo độ pH trong khu vườn của mình thì hãy cùng Docneem đọc hết bài viết dưới đây nhé!

pH LÀ GÌ ?

Độ axit hoặc độ kiềm của một chất được đo bằng đơn vị pH và được đo theo thang điểm từ 0 (cực kỳ axit) đến 14 (cực kỳ kiềm), trong khi 7 là trung tính.

thang-do-ph
Thang đo độ ph phạm vi từ 0-14.

Đất thường có độ pH từ 3 đến 10, tùy thuộc vào chất liệu gốc của đất và lượng mưa hàng năm mà khu vực đó nhận được. Trong khi một số cây thích điều kiện hơi chua, một số cây phát triển mạnh trong điều kiện trung tính và một số cây phát triển mạnh trong điều kiện kiềm.

Phân loại đất qua chỉ số độ pH 

pH = 7 : Đất trung tính, cân bằng độ axit và bazơ trong đất, phù hợp với nhiều loại cây trồng.

pH > 7 : Đất có tính kiềm, chỉ số từ 7 trở lên càng cao thì tính bazơ càng lớn, cần phải cải tạo trước khi trồng cây bằng các chất gây acid hóa như lưu huỳnh, nhôm sunfat, sắt sunfat,….

pH < 7 : Đất chua, chỉ số từ 1-7 trở lên tính axit giảm dần phương pháp đơn giản nhất để cải tạo là bón vôi.

Tại sao nên đo độ pH của đất?

Độ pH của đất có tác động gián tiếp đến cây trồng. Nó có thể ảnh hưởng đến lượng dinh dưỡng sẵn có của cây trồng, năng suất cây trồng, sự phù hợp và hoạt động của vi sinh vật trong đất.

do-ph-dat
Tại sao nên kiểm tra đất?

Sự sẵn có của các chất dinh dưỡng, chẳng hạn như canxi, kali, sắt và magie, bị ảnh hưởng bởi độ pH. Ngoài ra, ở độ pH từ 6 đến 7,5, các sinh vật trong đất phân hủy chất hữu cơ và giải phóng chất dinh dưỡng hoạt động mạnh nhất. 

Ví dụ, độ chua của đất không đủ có thể dẫn đến hiện tượng vàng lá non, cho thấy thiếu sắt. Ngoài ra, độ pH có thể ảnh hưởng đến các sinh vật sống trong đất như giun đất, tuyến trùng, động vật nguyên sinh, nấm và vi khuẩn. Đất kiềm sẽ làm cho khoai tây bị ghẻ.

Các yếu tố ảnh hưởng đến độ pH của đất là gì?

1.Nhiệt độ và lượng mưa

Nhiệt độ và lượng mưa có thể ảnh hưởng đến cường độ rửa trôi và phong hóa của khoáng chất trong đất. Do đó, độ pH của đất giảm theo thời gian ở những khu vực ấm áp và ẩm ướt. Tuy nhiên, trong môi trường khô ráo, nơi quá trình rửa trôi và phong hóa ít gay gắt hơn, độ pH của đất có nhiều khả năng ở mức trung tính hoặc kiềm.

ket-cau-dat
Các yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến độ pH của đất

2.Kết cấu đất và chất hữu cơ

Các loại đất chứa tỷ lệ đất sét và chất hữu cơ cao sẽ có khả năng phục hồi tốt hơn. Mặc dù bạn không thể thay đổi hàm lượng đất sét trong đất nhưng bạn có thể dễ dàng thay đổi hàm lượng chất hữu cơ. Mặt khác, đất cát thường có hàm lượng chất hữu cơ thấp nên khả năng đệm kém hơn. Vì vậy, chúng có tốc độ thẩm thấu và thẩm thấu nước cao hơn, khiến chúng dễ bị axit hóa.

Cách kiểm tra độ pH của đất

Cách kiểm tra độ pH của đất bằng bộ dụng cụ

Dùng Máy Đo pH

may-do-ph
Máy đo độ ph trong đất

Hầu hết các bộ dụng cụ kiểm tra độ pH đều dễ sử dụng mỗi máy đo pH sẽ có 1 cách sử dụng khác nhau. Nói chung, các bước bao gồm trộn mẫu đất với dung dịch, chờ phản ứng, sau đó so sánh kết quả với biểu đồ.

Hoặc lựa những chiếc máy đơn giản chỉ cần cắm máy đo pH xuống mặt đất cần kiểm tra độ pH, rồi chờ kết quả sẽ hiển thị trên màn hình.

Dùng Giấy Quỳ

Lấy mẫu đất trồng canh tác. Bỏ vào ly có đựng nước cất, khuấy đều và để lắng trong 15 – 20 phút.

giy-quy-tim-do-ph
Kiểm tra tính chất đất bằng giấy quỳ tím

Lấy giấy quỳ nhúng thấm 2/3 bề mặt giấy vào dung dịch sau đó lấy giấy quỳ ra, đợi khoảng 1 phút sau khi giấy đổi màu hết thì so sánh màu giấy quỳ đó với bảng màu pH chuẩn. Nếu giấy chuyển sang màu đỏ là đất có tính axit, nếu giấy có màu xanh là đất có tính kiềm

Lưu ý Sử dụng nước cất để kết quả đúng nhất thay vì nước máy, nước giếng có thể làm sai lệch kết quả của bạn.

Cách kiểm tra độ pH của đất thủ công đơn giản tại nhà

Dưới đây là giải pháp để kiểm tra độ pH của đất mà không cần bộ dụng cụ.Bạn không cần một bộ dụng cụ cầu kỳ để xác định độ chua hoặc độ kiềm của đất.

1.Kiểm tra độ pH của đất bằng giấm [Đối với đất kiềm]

Lấy đất dưới mặt đất 12cm, khoảng nửa cốc đất cho vào cốc. Thêm một lượng nước bằng nhau và trộn đều. Tiếp theo, thêm nửa cốc giấm vào hỗn hợp.

kiem-tra-do-ph-dat-bang-giam
Kiểm tra độ pH của đất bằng giấm

Nếu bạn nhận thấy sự sủi bọt và sủi bọt ngay lập tức trong môi trường, điều đó cho thấy độ kiềm, trong khi không có phản ứng rõ ràng nào xác định tính chất trung tính của đất.

2.Kiểm tra độ pH của đất Baking Soda [Đối với đất chua]

Lấy nửa cốc đất và trộn với một lượng nước cất tương đương. Khuấy đều và thêm nửa cốc baking soda vào hỗn hợp. Nếu bạn nghe thấy tiếng sủi bọt và hỗn hợp sủi bọt lên thì đất của bạn có tính axit.

bakingsoda-do-ph
Kiểm tra độ pH của đất Baking Soda

Lý do : Baking soda có tính kiềm, tiếp xúc với môi trường axit sẽ dẫn đến hiện tượng đất sủi bọt và sủi bọt, nếu không có chất này cho thấy đất có tính trung tính.

Những điều quan trọng cần nhớ

  • Kiểm tra độ pH của đất tại nhà sẽ xác định được bản chất của đất nhưng không xác định được độ pH chính xác. Nếu bạn muốn xác định độ pH chính xác, hãy xem xét thử nghiệm trong phòng thí nghiệm thông thường.
  • Thông thường, đất vườn có tính axit, vì vậy nếu bạn nhận thấy có bọt nhẹ thì việc sử dụng chất trồng này là hoàn toàn ổn. Tuy nhiên, hiện tượng sủi bọt mạnh cho thấy nồng độ axit cao, có thể gây độc cho cây trồng của bạn.
  • Đảm bảo loại bỏ mọi mảnh vụn trước khi thực hiện kiểm tra đất.

Cách xử lý độ pH cho đất 

Cách xử lý đất chua

1.Bón vôi cho đất

  • Khi đất trồng bị chua, cách đơn giản nhất để tăng pH người ta thường bón vôi, chất có tính chất kiềm cho đất.
bon-voi
Bón vôi cải tạo, khử trùng đất sau mỗi mùa vụ

2.Bổ sung hàm lượng Humic

Trong Humic có chứa Axit Humic, duy trì độ pH của đất ở trung tính có dạng phân bón nước như dịch đậu nành humic Docneem, dịch chuối humic hữu cơ. 

dich-chuoi-humic
Sử dụng các chế phẩm sinh học có thành phần humic để cải tạo đất

Thành phần Humic làm tăng cường quá trình trao đổi cation của cây, giúp  hỗ trợ khả năng hấp thu dưỡng chất của cây trồng.

Phân bón Dịch chuối Humic

Phân bón đậu nành Humic

3.Hạn chế thuốc BVTV và phân hóa học

Ngoài các yếu tố thiên nhiên không thay đổi được thì viện hạn chế các thành phần làm thay đổi kết cấu đất thì chúng ta hoàn toàn có thể hạn chế. 

xu-li-dat-kiem
Hạn chế thuốc BVTV và phân hóa học làm đất bị thoái hoá

Sử dụng các vật liệu hữu cơ như phân hữu cơ đã phân hủy tốt, trà ủ, lưu huỳnh nguyên tố trong vườn, lớp phủ, bã cà phê và rêu than bùn trong vườn của bạn có thể giúp giảm độ pH của đất một cách tự nhiên.

Cách xử lý đất kiềm

Việc thay đổi độ pH của đất và làm cho đất có tính axit hơn có thể khá khó khăn đối với một số người làm vườn. Đây là một số lý do. Đầu tiên, nước thường có tính kiềm. Ngoài ra, đá vôi trong đất liên tục bị phân hủy, khiến đất có tính kiềm.

dat-kiem
Khử tính kiềm trong đất phức tạp hơn so với đất bị chua

1. Thêm Lưu Huỳnh Vào Đất Của Bạn

Đây là phương pháp phù hợp khi nói đến cách làm cho đất có tính axit hơn, và đây thường là cách nhanh nhất để đạt được kết quả.

Lưu huỳnh một loại bột màu vàng có thể bón trực tiếp vào đất”. Bón theo tỷ lệ sử dụng lưu huỳnh được hướng dẫn, vì quá nhiều có thể gây hại cho cây trồng.

luu-huynh-khu-dat
Bột lưu huỳnh màu vàng

Lưu huỳnh sẽ không làm giảm độ pH của đất ngay lập tức, vì vậy lý tưởng nhất là nên bổ sung lưu huỳnh vào mùa hè hoặc mùa thu trước mùa trồng trọt vào mùa xuân năm sau. Nó hoạt động tốt nhất nếu bạn đào sâu vào đất.

2.Sử Dụng Nhôm Sunfat

Khi kết quả kiểm tra độ pH cho thấy đất của bạn có tính kiềm cao hơn so với cây trồng của bạn, một lựa chọn khác để giảm độ pH là nhôm sunfat. 

3. Thử Dùng Sắt Sunfat

Giống như nhôm sunfat, sắt sunfat có khả năng axit hóa tương tự và được sử dụng như một chất cải tạo đất để giảm độ pH của đất có độ kiềm cao, nhờ đó cây trồng có thể dễ dàng tiếp cận các chất dinh dưỡng của đất hơn. Nó thường khắc phục tình trạng lá cây bị ố vàng do thiếu sắt.

kiem-tra-do-ph-dat (1)
Nhôm sunfat, sắt sunfat có khả năng axit hóa

Nếu hoa trà , đỗ quyên hoặc đỗ quyên của bạn trông hơi vàng và còi cọc thì việc sử dụng sắt sunfat sẽ giúp chúng tươi tắn hơn. 

4. Thử Nghiệm Với Giấm Hoặc Chanh Khi Tưới Cây

Nếu bạn thích ý tưởng về các giải pháp tự nhiên, cách khắc phục dễ dàng này có thể được sử dụng để axit hóa đất xung quanh cây trồng một cách nhẹ nhàng. 

Giấm là dạng lỏng của axit axetic, do đó, việc thêm nó vào đất sẽ làm giảm độ pH và tăng độ axit của nó một cách tự nhiên. Độ pH của giấm trắng ở cửa hàng tạp hóa là 2,4 nghĩa là nó có tính axit cao. Sử dụng điều độ, tưới cây bằng hỗn hợp 1 cốc giấm pha loãng trong 4 lít nước.

kiem-tra-do-ph-dat-bang-giam
Dùng Chanh Khi Tưới Cây

Thêm nước chanh pha loãng mỗi tháng một lần vào đất cũng làm cho đất có tính axit hơn. Thêm hai thìa nước cốt chanh vào 4 lít nước và đổ trực tiếp lên đất. Hãy cẩn thận vì việc bắn vào lá cây có thể làm cháy chúng.

Nói về việc tưới cây , sử dụng nước mưa cũng tốt hơn nước máy, nước có xu hướng kiềm và thực sự có thể làm tăng độ pH của đất theo thời gian. 

Những cây ưa axit có thể được tưới bằng nước máy, nhưng hãy đảm bảo chỉ tưới trong thời gian ngắn nhất có thể. Việc sử dụng kéo dài có thể khiến lá của chúng bắt đầu chuyển sang màu vàng. Việc thêm chanh hoặc giấm vào nước máy có thể giúp giảm độ pH của nước.’

5.Sử Dụng Bã Cà Phê Để Tăng Độ Chua Cho Đất

Sử dụng bã cà phê cho cây trồng có thể là một lựa chọn tốt cho những giống cây ưa axit. Bã cà phê có tính axit cao nên sẽ làm giảm độ pH trong đất. Chúng cũng giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là nitơ, cũng như một lượng nhỏ kali và phốt pho. Vì vậy, thêm bã cà phê vào khu vườn của bạn như một loại phân bón thông thường cũng có tác dụng tốt. 

do-ph-dat
Bã cà phê có tính axit cao nên sẽ làm giảm độ pH trong đất.

“Bã cà phê có độ pH khoảng 6,5, điều này khiến chúng trở thành chất cải tạo đất tuyệt vời cho những cây trồng thích đất hơi chua”. Để sử dụng bã cà phê để axit hóa đất bầu, tốt nhất nên ủ phân hoặc trộn đều vào đất và để yên trong một hoặc hai tuần.

Bón bã cà phê trực tiếp vào đất hoặc rắc xung quanh gốc cây có thể thu hút nấm mốc và các mầm bệnh khác có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cây trồng.’

6.Thêm Phân Trộn Vào Đất Của Bạn

Phân hữu cơ được phân hủy tốt cũng giúp giảm độ pH của đất vườn theo thời gian. Đảm bảo thêm chất hữu cơ có tính axit như lá thông hoặc bã cà phê vào hỗn hợp. 

phan-huu-co
Sử dụng phân bón hữu cơ sẽ giúp đất tơi xốp, dinh dưỡng hơn.

Nên làm gì sau khi cải tạo đất?

Bạn nên kiểm tra lại đất vài tháng một lần và liên tục kiểm tra độ chua của đất. Điều này sẽ giúp bạn biết liệu bạn đã sử dụng đúng phương pháp, đúng số lượng và liệu nó có còn hiệu quả hay không. Điều này rất quan trọng vì những sửa đổi khác nhau có thể kéo dài trong những khoảng thời gian khác nhau.

kiem-tra-do-ph-dat (10)
Kiểm tra độ pH của đất

Hi vọng những kiến thức về độ pH đấtDocneem chia sẻ trong bài viết có thể giúp mọi người có những cách đơn giản, hiệu quả để kiểm tra đất cũng như xử lý vấn đề tại nhà.

Docneem – Giải pháp hữu cơ an toàn cho khu vườn của bạn

Mua ngay tại đây: https://docneem.com/

– Lazada mall: https://bit.ly/lazada-docneem

– Shopee mall HCM: bit.ly/docneem-shopee-HCM

– Shopee mall HN: bit.ly/shopee-docneem-hn

– Zalo Official: bit.ly/docneem-zalo

Facebook: Docneem Việt Nam

Hotline tư vấn: 0988.22.1985 – 0946.298.603